Oruc MUSTAFAYEV

Mayın 6-7-də Azərbaycan müəllimlərinin ilk assosiasiyası kimi 20 illik şərəfli tarix yaşamış Azərbaycan İngilis Dili Müəllimləri Birliyi (AzETA) öz tərəfdarlarını Avropa Azərbaycan Məktəbinə toplamışdı. Son 20 il ərzində ölkəmizdə ingilisdilli müəllimlərin peşəkar inkişafında mühüm rol oynamış təşkilatın yubiley tədbirində 160-a yaxın ingilis dili müəllimləri, məktəb direktorları, təhsil mütəxəssisləri iştirak edirdi. Yubiley çərçivəsində keçirilən XII Beynəlxalq konfransda ABŞ, Böyük Britaniya, Gürcüstan, Yaponiya, Özbəkistan, Türkiyədən olan mütəxəssislər XXI əsr şagirdinə dərs deməyin üstünlükləri və çətinliklərindən danışdılar. Təhsil Nazirliyi və “British Council” təşkilatının dəstəyi ilə keçirilən tədbiri AzETA-nın prezidenti Rəqsanə Məmmədova açdı. O, təşkilatın əsasının 1996-cı ildən qoyulduğunu və bu günə kimi ölkəmizin ayrı-ayrı şəhərlərində 9 dayaq məntəqəsinin yaradıldığını bildirərək qurumun çətin və məsuliyyətli inkişaf tarixindən danışaraq ingilis dili müəllimlərinin hazırlanması işində aparılan işlərdən söz açdı. Qeyd olundu ki, AzETA-nın missiyası ölkəmizdə ingilisdilli müəllimlərin peşəkar inkişafında yüksək keyfiyyətli təhsilə dəstək göstərməkdir. Təşkilat artıq 10 ildən çoxdur ki, regional və beynəlxalq konfranslar təşkil edir. Məqsəd təşkilat üzvlərinin öz fikir, təcrübə və biliklərini daha geniş şəkildə paylaşmalarına və peşəkar inkişafına töhfə verməkdir.
Tədbirdə çıxış edən təhsil eksperti, professor Asif Cahangirovun AzETA-nın yaranma tarixi və ingilisdilli tədrisin ölkəmizdə aktuallığı barədə fikirləri maraqla qarşılandı: “Mən hələ 1994-cü ildə Bakı Şəhər Təhsil İdarəsinə rəhbərlik etdiyim dövrdə anlayırdım ki, təhsili inkişaf etdirən yeni qurumlar yaranmalıdır. Müəllimlər, direktorlar, direktor müavinlərinin assosiasiyaları yaranmalıdır ki, təhsili inkişaf etdirsin. Çünki tədris prosesinin, təhsilin özünün dərinliklərində olan çətinlikləri, dəyərləri müəllimdən başqa heç kim bilə bilməz. Ona görə də müəllim assosiasiyası təhsili inkişaf etdirən qüvvədir. Onların təhsilimizə töhfəsi daha çoxdur. 20 il əvvəl yaradılan bu təşkilat çox böyük əhəmiyyət kəsb edir”.
Qeyd edildi ki, ölkəmizdə ingilisdilli tədrisin artması labüd məsələdir. Əhalinin böyük hissəsi bunu dərk edir. Məhz ingilis dili vasitəsilə dünyaya geniş qapı açılır. İnformasiya mənbələrinə daha böyük imkanlar yaranır. İngilis dili müəllimlərimizin fəaliyyətinə də bu baxımdan qiymət verilməlidir. Bu mənada Azərbaycanın ingilis dili müəllimlərinin böyük bir missiyası var. Biz vaxtilə rus dilində, rus məktəblərində oxumuşuq. Rus dilini mükəmməl öyrənməyə səy göstərmişik.
“Lakin tarix göstərdi ki, ingilis dili vasitəsi ilə biz daha geniş biliklər arealına daxil ola bilərik. İngilis dili vasitəsi ilə ölkənin sosial-iqtisadi inkişafına təkan verə, dəstək ola bilərik. Bizim gənclərin ingilis dilini öyrənmələri, mən deyərdim ki, strateji məsələlərdən biridir. Bu, çox həyati əhəmiyyət daşıyan məsələdir. Biz onu görürük ki, ingilis dilində təhsil alan tələbələrimiz yerli tələbələrdən daha çox bilik və bacarıqlara malikdir”, - deyən təhsil eksperti bir faktı iştirakçıların diqqətinə çatdırdı: “2000-ci ildə İsveçdə olarkən bu ölkədə ingilis dilinin əhəmiyyətinə dair maraqlı bir faktla rastlaşdım. Ölkədə əhalinin ingilis dilinə marağının artmasının səbəbləri barədə tədqiqat aparılmışdı. Hansı səbəbdən bu ölkədə ingilis dili bu qədər inkişaf edib? Tədqiqatlar göstərib ki, başlanğıcda bu məsələdə nə məktəbin, nə cəmiyyətin, nə də dövlətin rolu olub. Ən böyük rolu bu ölkədə o dövrdə məşhur olan “ABBA” instrumental ansamblı oynayıb. Onların bütün mahnıları ingilis dilində olub. Onun musiqiləri o qədər cəlbedici idi ki, gənclər onların oxuduğu mahnıların mənasını öyrənməyə cəhd edirdilər. Ona görə də ingilis dilini daha dərindən öyrənməyə səy göstərirdilər. Və təhsil müəssisələri, dövlət görəndə ki, bu dilə belə böyük maraq var, ingilisdilli tədrisi, dərslikləri tam dəyişdiriblər. Onu daha təkmil ediblər. İngilis dilinin tədrisinə yanaşmalarını dəyişiblər. Nəticədə indi İsveçdə ingilis dili dövlət dili olmasa da, ana dili səviyyəsində tədris olunur. Bizdə isveçlilərin ingilis dilində oxuyan ansamblı olmasa da, müəllimlərimiz var. Əgər hər biriniz öz məktəbinizdə 100-200 şagirdə ingilis dilində sərbəst danışmağı, anlamağı, fikrini mükəmməl ifadə etməyi öyrədə bilsəniz, bu, bizim böyük uğurumuz olar”.
Tədbirdə çıxış edən tərcümə professoru, 1996-cı ildə AzETA yaradılarkən təşkilatın ilk rəhbəri olmuş, sonradan isə onu gənclərə təhvil vermiş Qılıncxan Bayramov Azərbaycanın ingilisdilli müəllimlərinin fəaliyyətinə nəzər saldı. İngilis dilinin əhəmiyyətindən danışan professor qeyd etdi ki, bu dil dünyaya bir çıxışdır. İngilis dili dünyanın 60 ölkəsində dövlət dilidir. Dünya əhalisinin 45 faizi ingilis dilində danışır. Bu onu göstərir ki, biz bu dili öyrənək. İngilis dilinin tədrisi və bu sahədə peşəkar müəllim hazırlığı problemlərindən danışan Q.Bayramov qeyd edib ki, təhsili və tədris prosesini bu sahəni mükəmməl bilənlər, bilavasitə tədrislə məşğul olanlar idarə etməlidir. O, daim dərsin içində olmalıdır. Məktəbin, şagirdin qayğısına qalmalıdır. Alim ingilis dilinin tədrisindən danışarkən bu sahədə mövcud olan müxtəlif dil variantlarına toxunub: “İndi ingilis dilinin Britaniya, ABŞ, Kanada variantlarından danışırlar. Lakin biz klassik ingilis dilindən danışa bilərik. Axı biz ingilis dilinin klassik variantını öyrənmişik. Buna görə də ingilis dilini tədris edən müəllimlər bu dilin ruhunu çatdıra bilməlidirlər”. Onun sözlərinə görə, yeni ingilis dili dərslikləri, vəsaitləri yaradılmalıdır. İngilis dilinin tədrisinin yüksək səviyyədə təşkili üçün savadlı ingilis dili kadrları, baza lazımdır.
Daha sonra Türkiyənin təhsil mütəxəssisi doktor Erdem Söylemezin “XXI əsr şagirdinin təhsilində müəllimin rolu”, Böyük Britaniyanın ingilis dili mütəxəssisi Les Kirkhamın “İngilis dilinin tədrisində fənlərarası inteqrasiya fonunda XXI əsr şagirdi” mövzularında məruzələri dinlənilib.
Tədbir müxtəlif bölmələrdə məruzələrlə davam edib. Konfransda iştirak edən müəllimlərə sertifikatlar verilib.