ABŞ-da əcnəbi tələbələrin sayı bir milyonu ötüb

ABŞ-ın universitet və kolleclərində təhsil alan əcnəbi tələbələrin sayı ilk dəfə olaraq 1 milyon nəfəri ötüb. Bu barədə Beynəlxalq Təhsil İnstitutu (Institute of International Education, ABŞ) tərəfindən hazırlanmış beynəlxalq akademik mobillik “The Open Doors 2016 Data” illik hesabatında göstərilir.
2015-2016-cı tədris ilində Amerika ali məktəblərində əcnəbilərin sayı əvvəlki illə müqayisədə 69 min (və ya 7,1%) artaraq 1,044 milyon nəfərə çatıb. Xarici ölkələrdən olan tələbələr ABŞ-dakı bütün tələbələrin (20 milyondan artıq) 5% -dən bir qədər çox təşkil edib. Əvvəlki illərdə onların payı 4% -i ötməyib. Belə bir vəziyyət həm əcnəbilərin sayının artması, həm də öz ölkəsində ali təhsil almaq istəyən amerikalı tələbələrin sayının bir qədər azalması ilə izah olunur. Amerikaya ali təhsil almağa gələn ölkələr arasında əsasən Çin, Hindistan və Səudiyyə Ərəbistanı üstünlük təşkil edir. Ümumilikdə bu üç ölkədən olan tələbələrin ümumi sayı ABŞ-dakı əcnəbi tələbələrin ümumi sayının 53% -ni təşkil edir. Cənubi Koreya gözlənilmədən adıçəkilən ölkələrdən sonra 4-cü yeri tutub. Beşinci yerdə Kanada qərarlaşıb. Lakin bu ölkədən olan tələbələrin sayı ümumi tələbə sayının 3 faizindən artıq deyil. Nə Rusiya, nə də digər Şərqi Avropa dövlətləri tələbə sayına görə ilk 25-likdə yer ala bilməyib. Qərbi Avropa ölkələrindən siyahıda Böyük Britaniya (12-ci yer), Almaniya (15-ci yer), Fransa (18-ci yer) və İspaniya (25-ci yer) yerləşib. ABŞ Ticarət Nazirliyinin məlumatlarına əsasən, əcnəbi tələbələr ötən il ölkə iqtisadiyyatına 35 milyard dollardan artıq xeyir veriblər, bu isə əvvəlki illə müqayisədə 4 milyard dollar artıqdır. Əcnəbi tələbələr Amerikada mühəndislik (20,8 faiz), biznes və menecment (19,2 faiz), riyaziyyat və kompüter (13,6%) elmlərini öyrənməyə üstünlük verirlər. Xarici tələbələrin əksəriyyəti ali təhsil almaq üçün Kaliforniya ştatını seçirlər. Burada 150 mindən artıq əcnəbi tələbə təhsil alıb. Daha sonra Massaçusets, Nyu-York, Texas, İllinoys ştatları gəlir. Əcnəbilərin sayının ən çox olduğu universitetlərin siyahısına üçüncü ildir ki, Nyu-York Universiteti rəhbərlik edir. Daha sonra siyahıda Şimali Kaliforniya Los-Anceles, Arizona Ştat, Kolumbiya və Urbana-Şampaiyn İllinoys universitetləri yerləşib. Əcnəbi tələbələr arasında ən populyar şəhərlər Nyu-York, Los-Anceles, Boston və Çikaqodur.

Qadjet və internet tələbələrə normal bilik almağa mane olur

Birləşmiş Ştatların mütəxəssisləri bildiriblər ki, internetə çıxışı olan kompüter və mobil qurğular amerikalı tələbələrə normal bilik almağa mane olur və universitetlərdə onların dərsə davamiyyətini xeyli azaldır. Miçiqan Universitetinin alimləri qeyd edirlər ki, tələbələrin dərsə davamiyyətinə internetin mənfi təsiri problemi son vaxtlar çox aktualdır. Ola bilsin ki, öz tələbələrinə noutbukları dərsə gətirməyə icazə verən ali məktəbin siyasəti səhvdir, çünki təhsil üçün kompüter və onun internetə çıxışı praktik olaraq lazım deyil. Psixoloqlar hesablayıblar ki, dərs müddəti ərzində tələbələr ən azı 37 dəqiqə internetdə vaxt keçirirlər. Bu vaxt ərzində onlar elektron poçtlarını yoxlayır, sosial şəbəkədə ünsiyyət saxlayır, musiqiyə qulaq asır, mühazirəçini isə dinləmir. “Psychological Science” jurnalında dərc olunmuş məqalədə qeyd olunur ki, alimlər psixologiyaya giriş kursunu keçən bir neçə yüz tələbə üzərində müşahidələr apararaq qadjetlərə görə tələbələrin davamiyyətinin aşağı düşməsi qənaətinə gəliblər. Tələbələr professorların şəbəkələrdə onların fəallığını izləmələrinə razılıq veriblər. Eksperiment zamanı bəzi tələbələrə ünsiyyət və əyləncə xatirinə internetə çıxmaq qadağan edilib. Nəticələr gözlənilən olub. Yoxlama zamanı kompüter və internetdən istifadə edə bilən tələbələrin bilik səviyyəsi digərlərindən fərqli olaraq aşağı olub. Həmçinin məlum olub ki, təhsil sahəsində müvəffəqiyyət dərəcəsini artırmaq məqsədilə qadjetlərdən istifadə qətiyyən kömək etmir, mühazirələrin əllə yazılması isə informasiyanı daha yaxşı yadda saxlamağa imkan verir.

102 yaşlı professor universitetdən ayrıla bilmədi

Avstraliyanın Edit Koen adına Universitetinin 102 yaşlı professoru Devid Qudoll ali məktəbin rəhbərliyinin qərarı ilə təhsil müəssisəsində fəaliyyətini davam etdirə biləcək. Ölkənin “ ABC” telekanalının məlumatına əsasən, universitetin rəhbərliyi əvvəllər təhlükəsizlik baxımından alimin iş yerini onun evinə köçürmək barədə qərar çıxarıb. Lakin son anda ali məktəb öz qərarını ləğv edib. Devid Qudoll ekologiyaya dair 100-dən artıq elmi əsərin müəllifidir. Bundan başqa, o, Avstraliyanın ən qocaman alimi hesab olunur, onun elmi karyerası 70 il təşkil edir. Universitetin işçisi olsa da alim artıq maaş almır. Hazırda professorun görmə qabiliyyətində problemlər müşahidə olunur, buna görə də o artıq teatra da getmir. Sevdiyi məktəbin doğma divarlarından ayrı düşməsi alimi məyus edib. Rektorluq universitetin ərazisində onun işləməsi üçün yer ayırıb. Professor sevincini gizlədə bilməyib. O, tədqiqatçılıq fəaliyyətini görmə qabiliyyəti tam pisləşənə qədər davam etdirməyə hazır olduğunu deyib.

Oruc MUSTAFAYEV, “Azərbaycan müəllimi”
xarici mətbuat materialları əsasında