Elmi-texniki tərəqqinin durmadan, sürətlə inkişaf etdiyi
bir dövrdə təhsildə İKT-nin səmərəli tətbiqi həm
müəllimlərin, həm də şagirdlərin yaradıcılıq
imkanlarının genişləndirilməsinə müsbət təsir göstərir.
İKT tədrisi asanlaşdırır, keyfiyyəti artırır, geniş
imkanları olan bir dünyaya pəncərə açır. İKT-dən
yerli-yerində istifadə dərslərin daha canlı keçməsinə,
daha yaxşı mənimsənilməsinə şərait yaradır.
Bu baxımdan, hazırlanan elektron dərslər dərsin
daha yaxşı mənimsənilməsi üçün şərait yaradır.
Belə ki, şagirdlər eşitməklə bərabər dərsi əyani
şəkildə görür və bunun nəticəsində mövzunu daha
yaxşı yadda saxlayır, mənimsəyir. Dərs zamanı
suallar elə qoyulmalıdır ki, bu suallar şagirdləri
düşünməyə, araşdırmağa sövq etsin. Araşdırmaq,
tədqiqat aparmaq, müzakirə edib öyrəndiklərini
həyatda tətbiq etmək vacibdir. Yalnız belə halda
şagird öyrəndiklərini unutmur, daim yadda saxlayır.
Dövrümüzün tələblərinə uyğun olaraq dərslər elə
hazırlanmalıdır ki, o, şagirddə maraq oyatsın,
onları düşündürsün.
Bildiyimiz kimi, motivasiya fəal təlimdə dərsin
mühüm mərhələsidir. Dərsin sonrakı gedişi məhz bu
mərhələdən asılıdır. Motivasiya şagirddə maraq
oyatmalıdır. Əks halda, heç bir uğurlu nəticədən
söhbət gedə bilməz. Motivasiya hər dəfə elə
rəngarəng şəkildə qurulmalıdır ki, şagirddə keçilən
mövzuya qarşı maraq oyansın. O, hər dəfə
səbirsizliklə gözləsin ki, görəsən səhər biz
başqa nəyi öyrənəcəyik, başqa nələrlə tanış
olacağıq.
Motivasiyanı qurarkən tapmacalardan, şəkillərdən,
krossvorddan, musiqi parçalarından, nağıllardan və
s. istifadə etmək olar. Müxtəlif şəkillərlə
motivasiyanın qoyulması sinifdə canlanma yaradır,
şagirdləri fəallaşdırır və öyrəniləcək mövzuya
qarşı marağı daha da artıraraq fikirləri bu
istiqamətə yönəldir. Bundan sonra tədqiqata
başlamaq üçün tədqiq olunan problemin qoyulması
vacibdir. İlk növbədə nəyin tədqiq edilməsi aydın
olmalı və tədqiqat sualı müəllim tərəfindən
səsləndirilməlidir. Tədqiqat sualı dərsdə qarşıya
qoyulan məqsəddən yaranır, onu özündə əks etdirir
və ona çatmağa xidmət edir. Qoyulan tədqiqat
sualı dərsin reallaşmasına xidmət edir.
Tərtib edilən qrup işlərində suallar elə
qoyulmalıdır ki, onlar tədqiqat sualının açılmasına,
dərsin mənimsənilməsinə və ümumi bir nəticəyə
gəlinməsinə gətirib çıxarsın.
Aparılan qrup işləri şagirdlərdə bir-birinin
fikrini dinləmək, müzakirə aparmaq, kollektiv
şəkildə işləmək, əməkdaşlıq etmək bacarığı
aşılayır, formalaşdırır. Bu zaman zəif oxuyan
şagirdlər belə fəallaşır, öz fikirlərini söyləyərək
tədqiqatda fəal iştirak etməyə çalışırlar. Dərsin
sonunda bir daha tədqiqat sualına qayıdılır və
o, müəllim tərəfindən səsləndirilir, verilən
cavablar ümumiləşdirilərək nəticə çıxarılır.
Məqsədəuyğun qurulmuş motivasiya, düzgün qoyulmuş
tədqiqat sualı dərsdə verilən məqsədə çatmaq
üçün başlıca amildir.
Xatirə HƏSƏNOVA,
Bərdə şəhər akademik Z.Əliyeva adına texniki fənlər
təmayüllü
məktəb-liseyin ibtidai sinif müəllimi |