Javascript DHTML Drop Down Menu Powered by dhtml-menu-builder.com

ARXİV

8 Avqust 2015 - №29

 

İbtidai siniflərdə musiqi dərsi

 

Güllübəyim  CƏRULLAYEVA,
İsmayıllı Rayon Təhsil Şöbəsinin  metodisti

Böyütmək üçün seçinRespublikamızda  uğurla  həyata  keçirilən  təhsil  islahatının  indiki  mərhələsində  digər  fənlərlə  yanaşı,  musiqi  üzrə  də müasir  dərsliklər,  şagirdlər  üçün  iş  dəftərləri  və  müəllim  üçün  metodik  vəsaitlər  nəşr  olunmuşdur. 

Kurikulumda  musiqi  üzrə  qarşıya  qoyulan  vəzifələri yerinə  yetirmək   üçün  həm  sinif-dərs  məşğələlərindən,   həm  də   sinifdənxaric  işlərin  müxtəlif  formalarından   kompleks  şəkildə  istifadə  olunmalıdır. Kurikulumun  tələblərinə görə,  şagirdlər  mahnı  oxumaq  qaydalarını,  mahnıları mətnlərinin  məzmununa  görə  səhnələşdirməyi,  musiqi  alətlərini  xarakterinə  və  tembrinə  görə  bir-birindən     fərqləndirməyi,  müxtəlif  janrlı musiqi  əsərlərinə  münasibət  bildirməyi,  Azərbaycan  və  Avropa  bəstəkarlarını  tanımalı,  onların  əsərlərini  müqayisə edə bilməli,   musiqi  notlarının adlarını  demək  və oxumağı,  onları  sadə  musiqi  alətində  çalmağı  bacarmalıdırlar. 

Buradan  belə bir sual yaranır.  Musiqi  üzrə  göstərilən  bacarıq  və qabiliyyətləri  həftədə   bir  saat  hesabı  ilə  keçilən   musiqi  dərslərində  ibtidai  sinif  şagirdlərinə  aşılamaq  mümkündürmü?

İbtidai  sinifdə  musiqi  fənnini tədris edən  müəllim kimi qeyd etməliyəm ki,  olduqca    çətindir.  Çünki ilk  baxışda  sadə  görünən,  həmin  bacarıqların  və  qabiliyyətlərin  aşılanması  üçün  uşaqlarla  günlərlə,  həftələrlə,  aylarla   məşğul  olmaq  lazım  gəlir. Buna  görə  də  musiqi  dərsləri   bu  sahədə  müəyyən  səriştəsi  olan  müəllimlər  tərəfindən  keçilməli,  eləcə  də  sinifdənxaric  işlərin  müxtəlif  formalarından  istifadə  olunmalıdır.

Fənnin  tədrisi  prosesində  öyrənilən    mahnılar  şagirdlərin  vətəndaş  kimi  böyüməsinə,  mənəvi  tərbiyəsinə  çox  böyük  təsir  göstərir.  Aşağıda belə dərslərdən birinin icmalını həmkarlarıma təqdim edirəm.

IV sinif.

Mövzu: Bəstəkar  və  operetta.

Standart:  1.1.1.; 1.2.3.

Məqsəd:   Şagirdlər:  1.Operetta  janrı  haqqında  tam  məlumat  əldə  edirlər. 

2.Azərbaycanda  operetta  janrının   yaranma  tarixi  haqqında  məlumatlanırlar.

3.Musiqi  janrı,  musiqi  alətləri  və  kollektivi  arasında   əlaqəni  izah edirlər.

İnteqrasiya:  Azərbaycan  dili,   Təsviri  incəsənət,  Texnologiya.

İş  forması:  Fərdlərlə  və  qruplarla  iş.

İş  üsulu:  Şaxələndirmə (klaster),   BİBÖ,  müzakirə.

Resurslar: Dərslik,  iş  vərəqləri,  kompüter,  proyektor.

Dərsin  gedişi:  Dərsə  salamlaşma  ilə  başlayıram.

I.Motivasiya.

Şagirdlər proyektorla Dövlət himninin məzmununa uyğun  videoçarxı  izləyərək  himni ifa  edirlər. Uşaqlardan  himnimizin müəlliflərini  soruşur,  "Şair kimə  deyilir,  bəstəkar  kimə  deyilir" kimi suallarla onlara müraciət edirəm.  Uşaqlar sualları cavablandırırlar. Müsahibəni davam etdirirəm:

- Hansı  Azərbaycan  və   Avropa  bəstəkarlarını  tanıyırsınız?

Şagirdlər  slaydlara  baxa-baxa  bəstəkarların  adlarını    sadalayırlar. Sonra dahi  bəstəkarımız Üzeyir  Hacıbəylinin portretini   göstərir və uşaqlara  müraciət  edirəm:

- Üzeyir  Hacıbəyli kimdir?  Uşaqlar şaxələndirmə üsulu ilə  Üzeyir Hacıbəyli haqqında məlumatlanırlar. Müzakirələrdə onun həyatı, yaradıcılığı,  publisistikası  və  nəhayət, Azərbaycanda  opera   və   operettanın   yaradıcısı   olaraq  vurğulanır.

Tədqiqat   sualı:

Operettada hansı  musiqi  janrlarından  istifadə  olunur  və  hansı  musiqi  kollektivləri  iştirak  edir?

II. Tədqiqatın aparılması.

Şagirdlərə  üzərində  cədvəl  çəkilmiş  iş  vərəqləri  paylayıram  və  doğru  cavabın  qarşısında (+)   qoymalarını tapşırıram. Şagirdlər cədvəli doldurduqdan sonra   proyektorda     doğru  cədvəl  əks  olunur. Uşaqlar  öz  yazdıqları  ilə  doğru  cavabı  müqayisə  edirlər.

Tədqiqatı daha geniş aparmaq  üçün şagirdlər  5 qrupa   bölünürlər. Qruplar  Üzeyir Hacıbəylinin əsərlərinin adları ilə adlandırılırlar  və  hər  qrup  özünə  lider  seçir.   İş  vərəqlərini  qruplara  paylayıram.

İş vərəqi 1. "O olmasın, bu olsun" qrupunun  sualları:

Tapşırıq 1.  "Arşın mal alan" musiqili  komediyası hansı  dünya dillərinə  tərcümə  olunmuşdur?

Cavab: "Arşın mal alan" musiqili komediyası ingilis,  alman, Çin,  ərəb,  fars,  gürcü,  polyak, Belarus və s. dünya  dillərinə  tərcümə  olunmuşdur.

Tapşırıq 2.  "O olmasın,  bu olsun"  musiqili  komediyasından  Məşədi  İbadla Rüstəm  bəyin  dialoqunu  ifa edin.

Cavab:   İki şagird  ifa edir  və monitorda həmin fraqment səslənir.

İş  vərəqi 2. "Koroğlu"  qrupunun  sualları:

Tapşırıq 1. Verilmiş  rəngli  kağızdan rəqs  edən  qızların geyimlərini kəsib  yapışdırın.

Cavab:  Qırmızı kağızlarda rəqs edən qızlar təsvir  olunur.

Tapşırıq 2.  "Arşın mal alan" operettasına ilk film nə vaxt çəkilib?

Cavab:  1945-ci ildə "Arşın mal alan"  operettası  əsasında C.Cabbarlı adına  "Azərbaycanfilm"  studiyasında  bədii  film  çəkilib.

İş vərəqi  3. "Leyli  və Məcnun"  qrupunun  sualları:

Tapşırıq 1. "Arşın mal alan" operettası nə  vaxt  yazılıb?

Cavab:   Bəstəkar  "Arşın mal alan" operettasını  1913-cü ildə Peterburqda təhsil  alarkən  yazıb.

Tapşırıq 2. Opera nədir?

Cavab:  Əvvəldən  sona  qədər  musiqi  ilə  ifa  olunan  səhnə   əsərinə  opera    deyilir.

İş  vərəqi 4. "Arşın mal alan"  qrupunun  sualları:

Tapşırıq 1.  Üzeyir bəy  Hacıbəylinin  musiqili  komediyalarından  sevdiyin  bir  obrazın rəsmini    təsvir  et.

Cavab:   Şağird sevdiyi  bir  obrazı  təsvir  edir (Məşədi  İbad).

Tapşırıq 2.    "Arşın  mal alan"operettasından  musiqili  parça  ifa  edin.

Cavab:  Sinfin  bütün  qızları  qrupa  qoşularaq  arşınmalalan rəqsini  ifa edirlər.

İş  vərəqi 5.   "Ər  və  arvad"   qrupunun  sualları: 

Tapşırıq 1.    Azərbaycanda  musiqi  günü  nə  vaxt  qeyd olunur?

Cavab:    Hər il  18  sentyabr  Azərbaycanda  musiqi günü  kimi  qeyd  olunur.

Tapşırıq 2.  Krossvordu həll et.

Cavab:    Krossvord  həll olunur  və  düzgün  cavab  monitorda  görünür.

III. Məlumatın  mübadiləsi.

Verilmiş  vaxt  tamam olduqdan  sonra  qruplar  öz  işlərini  təqdim  edirlər,   informasiya  mübadiləsi  başlayır.

IV. Məlumatın  müzakirəsi  və  təhlili.

Bu mərhələdə  digər  qruplar da cavablara  münasibət  bildirir,  qrup  liderlərinə  suallar  verirlər.

V. Nəticənin  çıxarılması  və  ümumiləşdirilməsi.

Qrupların  təqdimatlarını  dinlədikdən  sonra  ümumiləşdirməyə başlayıram.   Əvvəlcə  uşaqlardan  öz  təqdimatlarından,  cavablarından  razı  qalıb-qalmadıqlarını soruşuram. Onlar razı qaldıqlarını bildirirlər. Təqdimat  zamanı  yol verilən xırda  nöqsanlar da qeyd  edilir.

M.: - Bəli  uşaqlar, biz  bugünkü  dərsimizdə  bəstəkar  və operetta  haqqında demək  olar  ki,   yetərincə  məlumat  əldə  etmiş  olduq.   Biz  öyrəndik ki,  operetta  janrı  bəstəkar  və  libretto  müəllifi   tərəfindən  işlənilir,  Musiqili  Komediya  Teatrının  aktyor  və  musiqi  kollektivləri  tərəfindən  tamaşaya  hazırlanır  və  tamaşaçılar  tərəfindən  dinlənilir.  BİBÖ  cədvəli  uşaqların  iştirakı  ilə  doldurulur  və  əldə  olunmuş  nəticə burada özünü  göstərir.

VI. Qiymətləndirmə.

Bilik  və  bacarıqları şagirdlərin  iştirakı  ilə  müəyyən  meyarlar  üzrə  qiymətləndirirəm.

VII.  Ev  tapşırığı.

Evdə Üzeyir  Hacıbəylinin musiqili  komediyalarından ibarət  albom  hazırlamaq tapşırılır.

 
 
 
Səhifənin başına qalx "Pedaqoji yazılar" bölməsinə get Nömrənin müdəricatına dön Səhifənin başına qalx
 

AZƏRBAYCANIN TƏHSİL NAZİRLƏRİ

 

DÜNYA UNİVERSİTETLƏRİ

 

DÜNYA TƏHSİLİ

 

700 BAL TOPLAYANLAR

 
 
 

Copyright  ©  All Rights Reserved.
Created and supported by Mehman Shafagatov