Bəzi ekspertlər lap əvvəldən Türk dünyası ortaq əlifbasının yaradılması məsələsinə siyasi nöqteyi-nəzərdən yanaşmağa çalışırlar. Amma hesab edirəm ki, bu, belə deyil. Biz Türk dünyası üçün ortaq əlifbanın elmi səviyyədə yaradılmasının tərəfdarıyıq.

 

"Azərbaycan müəllimi" AZƏRTAC-a istinadən xəbər verir ki, bunu Azərbaycan Atatürk Mərkəzinin direktoru, akademik Nizami Cəfərov Türk Dünyası Ortaq Əlifba Komissiyasının bu gün Bakıda keçirilən üçüncü iclasında bildirib.

 

“Hətta səsdən sonra bir fonem gəlsə belə, ondan sonra başqa bir fonem də ola bilər. Lakin onların arasında ciddi fərqlər var. Ona görə də bəzən bir fonem 3-4 səsdən fərqlənir və təbii olaraq, bu səslərin hər birinin gələcəkdə öz fonetik rolu olacaq. Məsələn, bizdə “çı”, “çi”, “çu” kimi şəkilçilər var ki, onları ayırd etmək üçün fonemlərdən istifadə edilir. Fonetik cəhətdən də fərqlənən “lük”, “lik”, “luk”, “lık” kimi şəkilçilər də var. Lakin biz bu samit və saitləri ayrı-ayrı fonemlər hesab edə bilmərik. Fonetikada biz onları qapalı fonemlər hesab edirik. Ancaq məsələn, türk dillərində adətən çox vacib olan kar samitləri müəyyən etməkdə çətinliklər mövcuddur. Özbək dilində kar samitlərin böyük tarixi əhəmiyyəti var.

 

Çox səslər var, lakin onları təmsil edən fonemlər olduqca azdır. Məhz bunun üçün biz bu səslər üçün ayrıca fonemlər yaratmalıyıq”, - deyə akademik əlavə edib.

 

N.Cəfərov Türk dünyası ortaq əlifbasının yaradılmasında diferensiasiyanın az olmasına, daha çox inteqrasiyaya çağırıb.