Yeni bir araşdırmaya görə, postdoktorantların 40%-dən çoxu akademik karyeralarını davam etdirmirlər.

"Azərbaycan müəllimi" xəbər verir ki, “Proceedings of the National Academy of Sciences” jurnalında dərc olunan araşdırma 45,500-ə yaxın tədqiqatçının karyerasını araşdıraraq postdoktorantların akademiyada qalmaq və ya tərk etmək qərarını nəyin təyin etdiyini öyrənib.

25 illik dövrü əhatə edən bu tədqiqat 19 fərqli akademik sahəni əhatə edir və “Microsoft Academic Graph” məlumat bazasındakı 257 milyon nəşr üzərində aparılıb.

Əvvəlki araşdırmalar doktorluq proqramından məzun olanların akademik mövqe tutmaq üçün nüfuzlu təhsil müəssisələrində təhsil almasının vacibliyini vurğulamışdı. Lakin bu araşdırma postdoktorant təcrübəsinin fakültə mövqeyi əldə etmək və erkən karyera uğuru ilə əlaqəsini öyrənib.

Nəticələrə görə, çox sayda postdoktorant yüksək akademik mövqelərinin olmasına baxmayaraq, fakültə mövqeləri bu tələbi qarşılamır. Bu səbəbdən postdoktorantların 41%-i akademiyadan ayrılır. Tədqiqatçılar bildirirlər ki, postdoktorant dövründə az sayda məqalə dərc edənlər akademiyanı tərk etməyə daha çox meyillidirlər.

Tədqiqatçılar bu sualı cavablandırmaq üçün elmi fəaliyyətin göstəricisini ölçən yeni bir kriteriya — η indeksini inkişaf etdiriblər. Bu ölçü tədqiqatçının nəşr etdiyi məqalələrin sitat sayına əsaslanır və yalnız fakültə mövqeyini qazandıqdan sonra 2-4 il ərzində dərc olunan məqalələri nəzərə alır.

Araşdırmalar göstərib ki, postdoktorant dövründə yüksək sitat alan məqalələr dərc edən tədqiqatçılar həm akademik mövqe qazanmağa, həm də fakültə dövründə yüksək sitat alan işlər ortaya qoymağa daha çox meyillidirlər.

Tədqiqatın müəllifi Bedoor AlShebli postdoktorant dövründə nəşr etməyin vacibliyini bir daha təsdiqlədiklərini bildirir. Həmçinin doktorantura təhsilindən postdoktorant təhsilinə keçərkən universitet və ya tədqiqat mövzusunun dəyişdirilməsinin fakültə mövqeyi əldə etməyə kömək edə biləcəyini vurğulayır.

Tədqiqatın nəticələrini şərh edən Melbourne Universitetinin professoru Gwilym Croucher bu araşdırmanın akademik karyera yüksəlişi ilə bağlı mühüm bir boşluğu doldurduğunu bildirir. Lakin müəllimlik təcrübəsi kimi digər amillərin də rolunu nəzərə almadığını qeyd edir.