12 noyabr 2024

Bütün xəbərlər
test
17 oktyabr, 14:41
235

Oktyabrın 16-da "Nature" jurnalında dərc edilən iki yeni tədqiqat planetimizdəki meteoritlərin mənşəyinə dair əhəmiyyətli kəşfləri üzə çıxarıb.

Araşdırmalar göstərir ki, Yer kürəsində tapılan meteoritlərin təxminən 70%-i Mars və Yupiter arasındakı asteroid qurşağında baş verən bir neçə nəhəng toqquşma ilə əlaqədardır. Bu toqquşmaların ən qədimi təxminən 470 milyon il əvvəl baş vermiş kataklizmik (dağıdıcı, böyük təsir dairəsinə malik təbiət hadisəsi) hadisəyə aiddir.

Bu kəşf Günəş sisteminin formalaşmasının erkən mərhələlərinə dair yeni və daha dərin məlumatlar təqdim edir.

Tədqiqatçılar L-xondritlər adlanan daşlı meteoritlərin Massalia ailəsi adlı asteroid qrupundan gəldiyini müəyyən ediblər.

NASA-nın Havaydakı İnfraqırmızı Teleskop Mexanizmi ilə aparılan araşdırmalar asteroidlərin mineral tərkibini analiz edərək, onları L-xondritlərin xüsusiyyətləri ilə müqayisə edib.

Bununla yanaşı, alimlər asteroidlərin təxminən 500 milyon il əvvəl nəhəng toqquşmadan sonra formalaşdığını aşkar ediblər və bu təsirin L-xondritlərini meydana gətirdiyini hesab edirlər.

Bu asteroid ailəsinin daxilindəki bəzi asteroidlər 140 kilometr uzunluğundadır və onların ölçüləri L-xondritlərin ana gövdəsinin ölçüsü ilə eynilik təşkil edir.

Tədqiqatçılar qeyd edir ki, Yerdəki meteoritlərin mənşəyini dəqiq bilmək Günəş sisteminin təkamülünü anlamağa kömək edir. Belə ki, Çilinin Santyaqo şəhərindəki Avropa Cənub Rəsədxanasının astronomu və hər iki tədqiqatın müəllifi Mixael Marset bu kəşfin əhəmiyyətini vurğulayaraq qeyd edir ki, heç şübhəsiz bu tapıntılar Günəş sisteminin tədqiqi ilə bağlı mühüm elmi nəticələrə gətirib çıxara bilər.

Sözügedən tədqiqat, həmçinin digər meteorit siniflərinin mənşəyini də araşdırıb. Belə ki, H-xondritləri adlanan digər bir meteorit sinfinin isə fərqli təsir hadisələrindən qaynaqlandığı məlum olub. Elm adamları onların formalaşmasını 7,6 milyon il əvvəl "Koronis 2" asteroid ailəsi ilə əlaqələndirirlər.

Bu toqquşmaların nəticəsində yaranan meteoritlər müəyyən dövr ərzində Yer kürəsinə düşüb və Günəş sisteminin erkən dövründəki hadisələrin izlərini özündə daşıyır.

Meteoritlərin mənşəyini öyrənmək tədqiqatçılara qədim kosmik prosesləri yenidən canlandırmağa və Günəş sisteminin necə formalaşdığı barədə dərin anlayış əldə etməyə kömək edir. Bununla belə, tədqiqatçılar mövcud meteorit kolleksiyasının asteroid qurşağının yalnız bir neçə obyektinə daha çox bağlı olmasından narahatdırlar.

London Təbiət Tarixi Muzeyinin planetoloqu Sara Russell bu məlumatları bilməyin tədqiqatçılar üçün çox dəyərli olduğunu vurğulayaraq qeyd edir ki, hər bir meteorit kosmosun dərinliklərindən gələn bir tapmaca parçasıdır.

Alimlər daha çox məlumat əldə etmək üçün kosmos missiyalarına ümid edirlər. Onlar hesab edirlər ki, bu qədim qayalıq arxivləri Yer səthində tapmaqdan daha səmərəli yolla öyrənmək üçün asteroid qurşağını özləri araşdırmalıdırlar.

Bu araşdırmalar da, öz növbəsində, Günəş sisteminin erkən tarixini və planetlərin necə formalaşdığını daha hərtərəfli anlamaq üçün vacib bir addım ola bilər.

Mənbə: sciencenews.org/article/origins-earths-meteorites-found

Xəbər lenti

11 noyabr, 23:32
29

Elm və təhsil naziri UNICEF-in regional direktoru ilə görüşüb

11 noyabr, 22:43
31

SDU ilə Daşkənd İnformasiya Texnologiyaları Universiteti arasında Anlaşma Memorandumu imzalanıb

11 noyabr, 22:32
31

UNICEF: Azərbaycanın Uşaqlar, Gənclər və İqlim Fəaliyyəti Bəyannaməsini imzalamasını alqışlayırıq

11 noyabr, 22:03
32

İlham Əliyev BMT-nin Baş katibi ilə görüşüb

11 noyabr, 21:23
33

SDU ilə AlmaU arasında qarşılıqlı əməkdaşlığın gələcək perspektivləri müzakirə olunub

11 noyabr, 19:55
33

Həsən Həsənli "British Council"ın “Climate Connection” proqramının təqdimatında iştirak edib

11 noyabr, 18:36
38

COP29 çərçivəsində “İqlim dəyişikliyi" müsabiqəsinin final mərhələsi keçiriləcək

11 noyabr, 15:39
62

COP29 çərçivəsində şagirdlərin iqlim savadlılığının ölçülməsinə dair təşəbbüs müzakirə ediləcək

11 noyabr, 12:04
52

Honkonqlu direktor: İqlim dəyişikliyinə qarşı mübarizədə Azərbaycan digər neft ölkələri üçün nümunədir

11 noyabr, 11:59
64

COP29 başlayır: Bakı dünya liderlərini iqlim dəyişikliyi ilə mübarizəyə çağırır

10 noyabr, 19:29
123

Azərbaycanın COP29 gündəmi qlobal təşəbbüslərə töhfədir

9 noyabr, 15:51
198

BDU ilə Vyetnamın Jurnalistika və Kommunikasiya Akademiyası əməkdaşlıq edəcək

9 noyabr, 15:45
188

“Yaşıl və rəqəmsal transformasiyalar: qarşılıqlı təsirləri, pozitiv və neqativ aspektləri” - elmi-praktik konfrans keçirilib

9 noyabr, 15:41
196

Aşqarlar Kimyası İnstitutunda COP29-a həsr edilən beynəlxalq seminar keçirilib

9 noyabr, 15:38
188

ADNSU Ali Təhsildə Davamlılığın İnkişafı Assosiasiyasının tamhüquqlu üzvü seçilib  

9 noyabr, 15:24
206

SDU Qazaxıstanın aparıcı universitetləri ilə əlaqələrini genişləndirir

8 noyabr, 20:41
242

Şəhid oğlu: "Atam son dəfə dedi ki, dərslərinizi yaxşı oxuyun, ananızı incitməyin" - MÜSAHİBƏ

8 noyabr, 18:24
238

Prezident İlham Əliyev Bakıda Zəfər parkının açılışında iştirak edib 

8 noyabr, 13:33
780

Aprel döyüşləri və Vətən müharibəsi iştirakçısının “Marş irəli”si

8 noyabr, 12:40
439

Zəfərlə qürurlanan qalib xalqın qalib övladları

Şərhlər (0)

Qəzetimizə abunəlik

"Azərbaycan müəllimi" qəzetindən ən son xəbərləri və xüsusi təklifləri əldə etmək üçün abunə olun

2024 © "Azərbaycan müəllimi" qəzeti. Bütün müəllif hüquqları qorunur. Məlumatdan istifadə zamanı istinad mütləqdir. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə hiperlink qoyulmalıdır.