Şimal-Qərb Universiteti və Corciya Texnologiya İnstitutunun alimləri insan qavrayışını simulyasiya etmək məqsədilə yeni bir sintetik neyron inkişaf etdiriblər.

“Azərbaycan müəllimi” xəbər verir ki, bu tədqiqat üzvi elektronika mühəndisləri üçün çətin bir vəzifə olan bioloji prosesləri, xüsusilə insan hisslərinin xarici stimullara qarşı adaptiv cavablarını yenidən yaratmağa yönəlir. Alimlər sintetik neyronu real vaxtda toxunma siqnallarını tanımaq və emal etmək üçün yüksək performanslı üzvi elektrokimyəvi neyronlardan istifadə ediblər.

Tədqiqatın nəticələri barəsində "Proceedings of the National Academy of Sciences" (PNAS) jurnalında məqalə dərc edilib. 

Tədqiqat zamanı yaradılan neyron süni sensor reseptorlar və sinapslarla birləşdirilərək tam qavrayış sistemi qurulub. Bu sistem toxunma stimullarını sinir impulslarına çevirərək onları emal edib postsinaptik reaksiyalara çevirmək qabiliyyətinə malikdir. Şimal-Qərb Universitetinin professoru Yao Yao bu tədqiqatın üzvi elektronika sahəsində və biologiya ilə texnologiya arasındakı boşluğu aradan qaldırmaqda mühüm irəliləyiş olduğunu qeyd edib.

Yeni sintetik neyronun ən böyük üstünlüyü onun mövcud üzvi elektrokimyəvi sinir dövrələrindən 50 dəfə daha geniş tezlik diapazonunda fəaliyyət göstərməsidir. Bu onun performansını artırır və onu bu sahədəki ən qabaqcıl nailiyyətlərdən birinə çevirir. Universitetin Kimya departamentinin professoru Tobin J. Marks sintetik neyronun sinir xassələrinin üstünlüklərini və əldə etdiyi yeni imkanları vurğulayıb.

Bu tədqiqat həm də süni toxunma reseptorları və sinapsları birləşdirən ilk neyromorfik süni neyron əsaslı toxunma qavrayış sistemini təqdim edir. Alimlər bu texnologiyanın insan beyninin 86 milyard neyronundan ibarət şəbəkəsi ilə hələ rəqabət apara bilmədiyini, lakin daha da kiçildilmiş ölçüdə və daha mürəkkəb performansla davamlı inkişaf etdiriləcəyini bildirirlər. 

Beləliklə, bu tədqiqatlar insan duyğu sistemlərini daha dəqiq və tam şəkildə təqlid etməyə bir addım daha yaxınlaşır.