Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş katibi Antonio Quterreş 11 Fevral – Qadınlar və Qızlar Elmdə Beynəlxalq Günü münasibətilə dünya ictimaiyyətinə müraciət ünvanlayıb.   

“Azərbaycan müəllimi” xəbər verir ki, Baş katibin müraciətində qeyd olunur:

“On il əvvəl ilk Qadınlar və Qızlar Elmdə Beynəlxalq günündə elmdə əsas həqiqət təsdiq edildi: elm və texnologiya ilə daha yaxşı bir dünya qurmaq üçün qadınların iştirakı vacibdir. Mühəndislikdən dərs dediyim dövrdə bu böyük potensialı öz gözlərimlə gördüm və saysız-hesabsız qadın alimlərin parlaq  istedadını, yaradıcılığını və fədakarlığını gördüm. Buna baxmayaraq, bu gün qadınlar hələ də dünya elmi ictimaiyyətinin yalnız üçdə birini təşkil edir. Kifayət qədər maliyyədən, nəşr imkanlarından və universitetlərdə rəhbər vəzifələrdən məhrum olan qadınlar və qızlar elm, texnologiya, mühəndislik və riyaziyyat (STEM) sahəsində karyera qurmağın çətin problemi ilə üzləşməyə davam edirlər”. 

BMT-nin Baş katibi diqqəti yeni rəqəmsal texnologiyaların inkişafı ilə bağlı mövcud dünya reallıqlarına diqqət çəkib: “Kişilər bu sahədə bütün səviyyələrdə, o cümlədən süni intellektdə üstünlük təşkil edirlər. Nəticə, yeni bir rəqəmsal şovinizm dövrü ilə dolu olan qərəzli alqoritmlərin və köklü bərabərsizliklərin artmasıdır. STEM-dən nə qədər çox qadın çıxarılsa, iqlim dəyişikliyi və qida təhlükəsizliyindən tutmuş ictimai səhiyyə və texnoloji dəyişikliklərə qədər qlobal aktual problemləri həll etmək üçün kollektiv imkanlarımızı bir o qədər məhdudlaşdırırıq. Oyun şərtlərini bərabərləşdirmək üçün daha çox şey edə bilərik və etməliyik”.

A.Quttereş STEM-də qadınlar və qızlar üçün qapı açmaq üçün təqaüd, təcrübə və mentorluq imkanlarını genişləndirməyə, qadınları elmə cəlb edən, saxlayan və təbliğ edən iş yerləri yaratmağa, qızların erkən yaşlarından STEM-ə cəlb olunmasını təşviq etməyə, media vasitəsi ilə elmdə qadın liderlərini qorumağa və gender stereotiplərini pozmağa çağırıb. 

Baş katib əlavə edib ki, ötən ilin sentyabrında BMT-yə üzv dövlətlər tərəfindən razılaşdırılmış fəaliyyət paktı, qadın və qızların elm sahələrinə tam, bərabər və məzmunlu  girişinə mane olan maneələri aradan qaldırmağa və  bu hədəflərə çatmağa yeni bir təkan verir. “Gəlin qadınların və qızların layiq olduğu və dünyamızın ehtiyac duyduğu STEM karyerasına yol açmağa kömək edək”, - deyə Baş katibin müraciətində bildirilir.

Qeyd edək ki, 2025-ci ildə Qadınlar və Qızlar Elmdə Beynəlxalq Günü “STEM sahəsində karyera imkanlarının üzə çıxarılması: elmdə qadının səsi” mövzusuna həsr olunub. UNESCO-nun ali təhsil üzrə Statistika İnstitutunun məlumatına görə, dünyada STEM təhsili ixtisaslarında təhsil alan tələbələrin 35 faizi qızlardır. Onların sayının artırılması aktual hədəflərdəndir. Son illərdə vəziyyətin yaxşılaşmasına baxmayaraq,bu günə qədər yalnız 22 qadın hər hansı bir elmi sahədə Nobel mükafatına layiq görülüb.
BMT Baş Assambleyası 2015-ci il dekabrın 22-də qəbul etdiyi qətnaməyə əsasən, hər il fevralın 11-ni Qadınlar və Qızlar Elmdə Beynəlxalq Günü elan edib. Bütün  dünyada diqqəti elm, texnologiya, innovasiyalar və gender bərabərliyi məsələlərinə yönəldən bu mühüm tarix  artıq 10-cu dəfədir ki, qeyd olunur.