ABŞ İşçi Statistikaları Bürosu 2023-2033-ci illər üçün ən sürətlə inkişaf edən peşələrin əksəriyyətinin STEM sahələrində olacağını proqnozlaşdırıb.

“Azərbaycan müəllimi” xəbər verir ki, Kaliforniya Cəmiyyət Kollecləri Sisteminin icraçı direktorları STEM (Elm, Texnologiya, Mühəndislik və Riyaziyyat) sahəsindəki mövzulara diqqət yetirərkən cəmiyyətin sosial olaraq həssas və azlıq qruplarına aid münasibətdə imkanların məhdudluğunu anlamaq və bu qruplar üçün daha çox imkanlar yaratmağın vacibliyini vurğulayıblar. 

ABŞ İşçi Statistikaları Bürosunun proqnozu göstərir ki, gələcək vəd edən ixtisaslar çox zaman həssas qruplar üçün əlçatan olmur. Məsələn, data elmləri mütəxəssisləri, tibb və səhiyyə xidməti menecerləri, həkim köməkçiləri və epidemioloqlar bu sahələrə can atan bəzi tələbələr üçün əlçatmazdır.

Lakin STEM dərəcələrinin əldə edilməsində olan qeyri-bərabərliklər inkişafın qarşısını alan sistematik maneələri nümayiş etdirir. 2018-ci ildə Pyu Araşdırma Mərkəzinin verdiyi məlumata görə, afroamerikalı tələbələrin yalnız 7%-i STEM üzrə bakalavr dərəcəsi əldə ediblər ki, bu da bütün bakalavr dərəcələrinin yalnız 10%-nə bərabərdir. Eyni zamanda, latın amerikalı tələbələrin 12%-i STEM bakalavr dərəcələri əldə ediblər, lakin ümumilikdə bakalavr dərəcələrinin 15%-ini təşkil edirlər. Həmçinin qadınlar STEM sahələrində ümumilikdə 53% dərəcə əldə edirlər, bu da bütün bakalavr dərəcələrinin 58%-dən azdır. Qadınlar biologiya elmlər kimi bəzi STEM sahələrində bərabərlik əldə etsələr də, mühəndislik və kompüter elmləri kimi yüksəkmaaşlı və yüksək tələbat olan sahələrdə hələ də azlıq təşkil edirlər. 

Bu qeyri-bərabərliklər ciddi problemləri ortaya qoyur. Maliyyə yükü, rəqabətli təhsil müəssisələrinə girişin məhdud olması və yetərli təmsilçiliyin olmaması kimi sistem maneələri bu ədalətsizliklərə səbəb olur. Məsələn, afroamerikalı tələbələr ən yüksək təhsil borcu ilə məzun olurlar və bu da gələcək nəsillər üçün sərvət yaratma imkanlarını məhdudlaşdırır.

Bu müxtəliflik çatışmazlığı yalnız fərdi şəxslərə təsir etməklə qalmır, həm də cəmiyyətin geniş miqyasda inkişafına mane olur. Həssas qrupların resurslar, texnologiyalar və səhiyyə həllərinin inkişafında iştirak etməməsi bütün cəmiyyətlərin diqqətdən kənarda qalmasına səbəb olur. Bu qeyri-bərabərlikləri həll etmək müxtəlif və inklüziv bir STEM işçi qüvvəsi yaradaraq cəmiyyətimizin zənginliyini əks etdirən və innovasiyanı təşviq edən gələcəyin qapılarını açmaq üçün vacibdir.

STEM təhsili sahəsində ədaləti təmin etmək üçün kolleclər və universitetlər həssas qruplara aid tələbələrinin cəlb edilməsi, dəstəklənməsi, saxlanılması və məzun edilməsini təmin etmək məqsədilə fəal tədbirlər görməlidir.

Bu tələbələrin STEM sahəsində uğuru üçün güclü dəstək sistemləri vacibdir. Orta məktəb proqramları, STEM dərsləri, ikili qeydiyyatlar tələbələrin təhsil müddətini qısaldır və onları karyera üçün hazırlayır. STEM kurslarında müəllimlər tələbələrin başa düşmədikləri sahələrə aydınlıq gətirərək onların akademik performansını yaxşılaşdırır. MESA kimi proqramlar, robototexnika klubları və yenilik mərkəzləri tələbələrin marağını artırır, yaradıcı düşünmə və komanda işini gücləndirir. Kolleclər və universitetlər arasında əməkdaşlıq tələbələrin keçidini asanlaşdırır və təhsil boşluqlarını aradan qaldıran kurslar təklif edir. 

Bu strategiyalar həmin tələbələrə STEM sahələrində bərabərlik təmin edərək müxtəlif perspektivlərin təmsil olunmasını təmin edəcək və innovasiyanı təşviq edəcək.

Mənbə: https://www.diverseeducation.com/views/article/15736080/student-success-in-stem