Son illərdə təhsil sistemində tələbəyönümlü metodların populyarlığı artıb. Layihə əsaslı və tədqiqatyönlü təlim yanaşmaları tələbələrin müstəqil düşünmə və problem həlletmə bacarıqlarını inkişaf etdirməyə yönəlib. Lakin Ceremi Kaplanın “Chalkbeat” New York üçün yazdığı məqalədə vurğulandığı kimi, bu yanaşmalar hər zaman bütün tələbələr üçün effektiv olmur. Kaplan təcrübəsinə əsaslanaraq, açıq izah (explicit instruction) metodunun tələbələr üçün daha aydın və strukturlaşdırılmış öyrənmə imkanı yaratdığını qeyd edir.
“Azərbaycan müəllimi” xəbər verir ki, açıq izah dedikdə müəllimin əvvəlcə yeni anlayış və bacarıqları nümayiş etdirdiyi (“I do” - mən edirəm), daha sonra tələbələrlə birlikdə məşq etdiyi (“We do” - biz edirik) və nəhayət, onların müstəqil işləməsinə şərait yaratdığı (“You do” - sən edirsən) bir yanaşma nəzərdə tutulur. Bu metod xüsusilə akademik çətinlik çəkən və ya yeni konseptləri öyrənməyə ehtiyacı olan tələbələr üçün vacibdir. Kaplanın vurğuladığı kimi, bu, sadəcə ənənəvi “müəllim danışır, tələbə dinləyir” modeli deyil; əksinə, tələbələrin mərhələli şəkildə müstəqilliyə keçidini təmin edən effektiv bir üsuldur.
Bu metod oxu və savadlılıq sahəsində də geniş şəkildə tətbiq olunur. Son illərdə təhsil tədqiqatlarında fonetikaya əsaslanan “oxu elmi” (science of reading) yanaşmalarının effektivliyi sübut olunub. Açıq izah metodları da bu istiqamətdə mühüm rol oynayır, çünki fonetik öyrənmə tələbələrə sözləri necə səs-səs analiz etməyi və anlamlandırmağı öyrədir. Kaplanın qeyd etdiyi kimi, fonetika əsaslı tədris üsullarının uğuru açıq izahın əhəmiyyətini bir daha təsdiqləyir.
Bəzi mütəxəssislər hesab edir ki, açıq izah yaradıcı və tələbəyönümlü yanaşmaların əhəmiyyətini azaldır. Lakin Kaplanın məqaləsində vurğulandığı kimi, açıq izah tədqiqat əsaslı və layihə əsaslı təlim metodları ilə birlikdə istifadə edildikdə daha uğurlu nəticələr verir. Belə bir balans, tələbələrin həm praktik bacarıqlarını inkişaf etdirməsinə, həm də öz öyrənmə proseslərini daha dərindən dərk etməsinə imkan yaradır.
Təhsil sistemində dəbdə olan yeni yanaşmaları kor-koranə tətbiq etmək əvəzinə, onların real effektivliyini nəzərə almaq vacibdir. Kaplanın təcrübəsi və elmi araşdırmalar sübut edir ki, açıq izah metodları bir çox tələbə üçün daha əlçatan və effektiv öyrənmə mühiti yaradır. Ona görə də müəllimlər tədris prosesində müxtəlif metodların harmonik birləşməsinə üstünlük verməli, hər bir tələbənin fərdi ehtiyaclarını nəzərə almalıdırlar.
Digər xəbərlər
Digər xəbərlər tapılmadı
Qəzetimizə abunəlik
"Azərbaycan müəllimi" qəzetindən ən son xəbərləri və xüsusi təklifləri əldə etmək üçün abunə olun
Bölmələrimiz
2024 © "Azərbaycan müəllimi" qəzeti. Bütün müəllif hüquqları qorunur. Məlumatdan istifadə zamanı istinad mütləqdir. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə hiperlink qoyulmalıdır.
Şərhlər (0)