Araşdırmalar göstərir ki, vaxtında verilən yüksəkkeyfiyyətli rəylər tələbələrin inkişafında mühüm rol oynayır. Lakin vaxt azlığı səbəbindən bu cür rəylər üçün müəllimlərin kifayət qədər vaxtı olmur.

“Azərbaycan müəllimi” xəbər verir ki, Avstraliyanın aparıcı EdTech (təhsil texnologiyaları) təminatçısı müəllimlərin tələbələrə həm tez, həm də onların təhsilinə əhəmiyyətli dərəcədə müsbət təsir göstərəcək fərdiləşdirilmiş rəy vermələri üçün bir yol tapıb.

"Education Perfect"in (EP) yeni süni intellektlə dəstəklənən rəy vasitəsi bu yaxınlarda 15 000 tələbəni əhatə edən 100-dən çox məktəbdə sınaqdan keçirilib.

200 000-dən çox cavaba əsaslanan məlumatlar toplandıqdan sonra nəticələr ümidverici olub.

Tələbələr son göstəricilərinə görə, orta hesabla 47 faiz yaxşılaşma qeydə alıblar, aşağı bal toplayan tələbələrin 69 faizi isə son cəhdlərində daha yaxşı nəticələr göstəriblər. 

Heç bir şey etməyən tələbələrin 87 faizi aşağı göstəricilərini  yaxşılaşdırmaq üçün süni intellekt aləti ilə yenidən məşğul olmağa başlayıblar. Alətin “öyrənmə döngüsü” tələbələri öz cavablarını təkmilləşdirməyə təşviq edib.

Sınaqda iştirak edən müəllimlər süni intellekt alətinin rəy keyfiyyətindən təsirləndiklərini bildirərək onun “dəqiq”, “perspektivli” və “təsirinin güclü” olduğunu qeyd ediblər.

"The Educator EP"nin təsisçisi Şeyn Smit bu süni intellekt alətinin öyrənməni necə artırdığı, müəllimləri dəstəklədiyi, bərabərlik boşluqlarını həll etdiyi və etik məsələlərlə necə məşğul olduğu barədə danışıb:

M: "EP"nin süni intellektlə dəstəklənən rəy alətinin sınaq nəticələri həqiqətən ümidvericidir! Bu alət cavab keyfiyyətini yaxşılaşdırmaqdan başqa, tələbələrdə tənqidi düşüncə və yaradıcılığı inkişaf etdirmək kimi daha mürəkkəb tapşırıqları dəstəkləmək üçün necə inkişaf edəcək?

Ş.S: “Cavab keyfiyyəti” “ideal” cavabın təkrarlanmasından daha çox şey ifadə edir. Yaxşı tərtib edilmiş sual tələbələrin tənqidi düşünmə bacarıqlarını cəlb edə və mükafatlandıra bilər. Süni intellekt isə bu cür suallar üçün faydalı rəy və rəhbərlik təqdim etməkdə kifayət qədər elastikdir. Müəllimlərin tələbə yaradıcılığına diqqət yetirmək istədikləri tapşırıqlar üçün, məsələn, bədii yazı kimi, süni intellektli rəy aləti yazı sənətinin qaydalarına (yazı, qrammatika, cümlə quruluşu) əsaslanaraq müəllimlərin öz düşüncə və təlimatlarını bu möhkəm təməlin üzərinə əlavə etməsinə kömək edə bilər. Bir çox müəllimdən eşitmişik ki, bu kontekstdə tələbələrin ideyaları necə inkişaf etdirdikləri, gərginliyi necə qurduqları, bənzətməli dil istifadə etdikləri və s. barədə rəy verməyi yazı səhvlərini düzəltməkdən üstün tuturlar.

M: Bu alət müəllimlərin rolunu dəstəkləyərkən, xüsusilə emosional və sosial öyrənmə kimi sahələrdə süni intellektə həddindən artıq güvənməkdən necə çəkinəcək?

Ş.S: Bu aləti daha geniş kontekstdə görmək vacibdir. Bu, müəllimlərin həm rəqəmsal, həm də ənənəvi dərs metodlarının bir hissəsi olaraq istifadə edə biləcəkləri bir öyrənmə təcrübəsi növü kimi nəzərdə tutulub. Müəllimlər artıq "EP"ni sinifdə uğurla tətbiq etmək təcrübəsinə malikdirlər və onu digər öyrənmə fəaliyyətləri ilə balanslaşdırırlar. Süni intellekt platformanın imkanlarını genişləndirsə də, müəllimlər tərəfindən bu fəaliyyətlərin uyğunlaşdırılması prosesi eyni qalır. Bu kimi süni intellekt alətlərinin ən maraqlı imkanlarından biri müəllimlərin inzibati iş yükünü azaltmaq potensialıdır. Bu da onların tələbələrə daha çox vaxt ayırmalarına şərait yaradır. Gələcəkdə istifadəyə veriləcək, müəllimlər üçün nəzərdə tutulmuş hesabat mexanizmi tələbələrin üzləşdiyi ümumi problemlər barədə süni intellekt tərəfindən yaradılan məlumatlar təqdim edəcək. Bu da konstruktiv söhbətlərə təkan verəcək və ya fərdi və təkrar material təqdim edəcək.

M: Oxu və riyaziyyat bacarıqlarının azalması fonunda bu alət fərqli sosial-iqtisadi mənşəyə malik tələbələr arasındakı uğur fərqlərini aradan qaldırmağa necə kömək edə bilər?

Ş.S: Süni intellekt sistemlərinin təhsildə böyük potensiallarından biri tələbələrin öyrənmə ehtiyaclarına uyğunlaşmaq qabiliyyətidir. Bu texnologiyaya bərabər çıxış imkanını təmin etmək öhdəliyimiz çərçivəsində 2025-ci ildən etibarən dövlət məktəblərində "EP" abunəçiləri üçün bəzi süni intellekt funksiyaları onların abunə paketinin bir hissəsi olaraq tədricən istifadəyə veriləcək. Bu təşəbbüs ICSEA reytinqində ən aşağı sıralarda olan məktəblərlə başlayacaq ki, biz effektiv şəkildə öz imkanlarımızı quraq və təsdiq edək. Hazırda "EP" Avstraliyadakı liseylərin 50 faizi və Yeni Zelandiyadakı liseylərin 65 faizi tərəfindən istifadə olunur. Bunun müxtəlif mənşəyə malik tələbələrə müsbət təsir göstərəcəyinə inanırıq.

M: Süni intellektin siniflərdə istifadəsi daha çox yayıldıqca məktəb rəhbərləri bu alətlərin potensial üstünlüklərini məlumat təhlükəsizliyi və bərabər çıxış kimi etik məsələlərlə necə balanslaşdıracaq?

Ş.S: Məktəb rəhbərləri ilk olaraq bu məsələlərin nə olduğunu və nəyə görə generativ süni intellekt alətləri ilə xüsusi əhəmiyyət kəsb etdiyini başa düşməlidirlər. Ən pis ssenari şəxsi məlumatların bu sistemlərdən biri vasitəsilə daxil edilməsi, həmin məlumatların aləti təmin edən şirkət tərəfindən süni intellekt modellərinin təlimində istifadə olunması və daha sonra həmin model tərəfindən başqa bir istifadəçi ilə ünsiyyət zamanı təsadüfən yenidən ortaya çıxmasıdır. Süni intellekt modelləri yüksəkkeyfiyyətli təlim məlumatlarına ehtiyac duyduğundan şirkətlərin məlumatlardan mümkün qədər çox istifadə etməyə meyilli olduqları görülür, amma hamı bizim qədər vicdanlı deyil. Məktəb rəhbərləri məlumatların harada saxlanıldığı və işlənməsi ilə bağlı şəffaflıq və seçim tələb etməlidirlər. "EP"nin əsas prioritetlərindən biri tələbə məlumatlarının qorunmasıdır. Bu alət süni intellekt istifadəsi üçün dövlət qaydalarına uyğun gəlir və gələcək standartlara cavab vermək üçün yenilənməyə davam edəcək.