Təhsil dəyişikliklərin baş verdiyi yerdə mərkəzi rola sahibdir

Andreas Şleyxer bildirir ki, pandemiya məktəb sistemlərinin nə qədər kövrək olduğunu göstərdi və gələcəkdə bizi daha böyük problemlərin gözlədiyinə işarə etdi. "İqlim dəyişikliyi, süni intellekt və digər dəyişikliklər həyatımıza pandemiyadan daha çox təsir göstərə bilər".

Təhsil gəncləri bu problemlərə qarşı hazırlamaq üçün balans yaratmalı, həm davamlılığı təşviq etməli, həm də gənclərin dünyadakı qeyri-sabitlik şəraitində yaşamaq bacarıqlarını gücləndirməlidir.

Sözlərdən fəaliyyətə

Təhsil yalnız mövcud vəziyyətə uyğunlaşma deyil, gələcəyi davamlı dəyərlərlə əlaqələndirmək üçün bir vasitə olmalıdır. Təhsil həm də elmi biliklərə əsaslanan optimizm və fəaliyyət yönümlü yanaşmalar üçün imkan yaradır. Şleyxer qeyd edir ki, insanlar arasında elmi reallığa əsaslanan ümumi anlayış yaratmaq təhsilin əsas missiyalarından biridir.

Bəs iqlim savadlılığı nədir?

İqlim savadlılığı insanların iqlim sisteminin necə işlədiyini, insan fəaliyyətlərinin iqlimə təsirini və iqlim dəyişikliyinin sosial, iqtisadi, etik və ekoloji aspektlərini anlamaq bacarığını əhatə edir. Bu anlayışlar fərdi səviyyədən qlobal səviyyəyə qədər tətbiq edilməli və gəncləri yeni vərdişlər və fəaliyyətlər vasitəsilə həyat tərzlərini dəyişməyə təşviq etməlidir.

PISA nəticələri göstərir ki, bir çox ölkələrdə 15 yaşlıların əksəriyyəti iqlim dəyişikliyi ilə bağlı ən əsas elmi anlayışlardan məhrumdur. Şleyxer vurğulayır ki, bu, gənclərin biliklərini hərəkətə çevirməkdə çətinlik çəkdiyini göstərir:

Biliklər var, lakin hərəkət yoxdur

Şagirdlər iqlim dəyişikliyinin təsirlərini anlasa da, əksər hallarda bu bilikləri gündəlik həyatlarında tətbiq edə bilmirlər.

Optimizm çatışmazlığı:

Şagirdlərin yalnız 20%-i, məsələn, su qıtlığı və ya heyvan növlərinin məhv olmasının 20 il ərzində yaxşılaşacağına inanır. Bu rəqəmlər gələcəyə olan ümidsizliyi əks etdirir.

İqlim savadlılığını necə ölçmək olar?

PISA-nın yeni qiymətləndirmə sistemi gənclərin bilik, bacarıq və dəyərlərini ölçməklə yanaşı, onların hərəkət qabiliyyətlərini də analiz edəcək. Bu, aşağıdakı sahələri əhatə edəcək:

1. Şagirdlərdən qlobal temperatur, karbon emissiyaları və biomüxtəlifliklə bağlı məlumatları analiz etmələri tələb olunur.

2. Şagirdlərin məlumatları dəqiq analiz etmə və proqnozlar irəli sürmə bacarıqları qiymətləndirilir.

3. Medianın təqdim etdiyi məlumatları analiz etmək və faktları fikirlərdən ayırmaq bacarıqları xüsusi əhəmiyyət daşıyır.

4. Şagirdlərin mövcud və gələcək ehtiyacları tarazlaşdıraraq prioritetlər müəyyənləşdirməsi təhlil edilir.

Təhsilin gələcəyi: Fəaliyyət yönümlü yanaşma

Andreas Şleyxer vurğulayır ki, ən yaxşı kurikulumlar belə, real həyatda tətbiq olunmadıqca faydasızdır. "Təhsil yalnız biliklər qazandırmaq deyil, eyni zamanda şagirdləri dəyişikliyin agentinə çevirmək məqsədini daşımalıdır". Bu baxımdan, iqlim savadlılığının öyrənilməsi və ölçülməsi gəncləri daha davamlı və məsuliyyətli bir dünya qurmağa hazırlayacaq.

Andreas Şleyxerin Bakıda COP29 çərçivəsində "İnsan inkişafı və iqlim dayanıqlılığı üçün yaşıl təhsil mövzusunda nazirliklərarası dəyirmi masa - Yaşıl təhsil tərəfdaşlığı'nın 2-ci illik toplantısı"ndakı nitqindən çıxarış.