Bir əsrin Naxçıvanı: tarixi və inkişaf yolları
2024-cü il Azərbaycanın qədim və strateji ərazisi olan Naxçıvan Muxtar Respublikasının yaradılmasının 100 illik yubileyi kimi qeyd olunur. Bu mühüm hadisə, Naxçıvanın zəngin tarixini, mədəniyyətini və müasir inkişaf perspektivlərini yenidən nəzərdən keçirmək üçün dəyərli bir fürsətdir. Naxçıvan, tarixin sınaqlarından keçərək bu gün regionun sabitlik və inkişaf mərkəzlərindən birinə çevrilib.
Naxçıvanın tarixi çox qədim dövrlərə gedib çıxır. Əsrlər boyu bu diyar Qafqaz, Yaxın Şərq və Orta Asiya arasında körpü rolunu oynayıb. İpək Yolunun mühüm keçid məntəqələrindən biri kimi Naxçıvan ticarət, mədəniyyət və bilik mübadiləsinin mərkəzi olub.
1924-cü ildə Naxçıvan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının yaradılması ilə bu ərazi muxtariyyət statusu qazanmışdır. Bu status Naxçıvanın tarixi və coğrafi əhəmiyyətini qorumağa imkan verdi. Ulu Öndər Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə Naxçıvan muxtariyyətinin gücləndirilməsi istiqamətində əhəmiyyətli addımlar atılmış və bu gün də bu irs davam etdirilir.
Müasir Naxçıvan innovativ inkişaf, dayanıqlı iqtisadiyyat və mədəni irsin qorunması sahəsində bir nümunədir. Təcrid olunmuş coğrafi vəziyyətinə baxmayaraq, Naxçıvan öz daxili resurslarına əsaslanaraq iqtisadi sabitliyi təmin edib.
Naxçıvanda sənaye, kənd təsərrüfatı və turizm sahələri prioritet istiqamətlərdəndir. Xüsusilə, ekoloji təmiz məhsulların istehsalı və emalı regionun iqtisadiyyatını gücləndirən əsas sahələrdəndir. Həmçinin enerji müstəqilliyinin təmin olunması Naxçıvanın strateji üstünlüklərindən biridir.
2024-cü ildə istifadəyə verilməsi planlaşdırılan Zəngəzur dəhlizi Naxçıvanın nəqliyyat əlaqələrini genişləndirərək onun regional əhəmiyyətini daha da artıracaq. Bu dəhliz vasitəsilə Naxçıvanın beynəlxalq ticarət şəbəkəsinə inteqrasiyası təmin olunacaq.
Naxçıvan Dövlət Universiteti və digər təhsil müəssisələri regionun insan kapitalını inkişaf etdirmək üçün mühüm rola malikdir. Təhsildə müasir texnologiyaların tətbiqi Naxçıvan gənclərinin gələcəkdə daha geniş imkanlara sahib olmasını təmin edir.
Naxçıvan zəngin tarixi-mədəni irsi, müalicəvi suları və təbiəti ilə turizm üçün unikal məkanlardan biridir. Əshabi-Kəhf, Möminə Xatun türbəsi, Batabat gölü kimi məkanlar həm daxili, həm də xarici turistlər üçün böyük maraq doğurur. Regionun turizm infrastrukturu sürətlə inkişaf edir və bu sahə gələcəkdə iqtisadiyyata əhəmiyyətli töhfə verəcək.
Naxçıvanın gələcək inkişafı üçün əsas istiqamətlərdən biri iqtisadiyyatın diversifikasiyasıdır. Texnoloji innovasiyaların tətbiqi, beynəlxalq əməkdaşlıq və yerli sahibkarlığın dəstəklənməsi bu məqsədə nail olmağın əsas yollarıdır. Zəngəzur dəhlizinin tam gücü ilə fəaliyyətə başlaması ilə Naxçıvan həm iqtisadi, həm də strateji baxımdan daha güclü mövqeyə sahib olacaq.
Naxçıvanın 100 illik yubileyi, bu qədim diyarın tarixindən öyrənmək, onun müasir inkişafını təqdir etmək və gələcək perspektivlərini birgə formalaşdırmaq üçün mühüm bir hadisədir. Naxçıvan, tarixə bağlılığı ilə yanaşı, müasir dövrün tələblərinə uyğun şəkildə irəliləyir. Bu yolda atılan hər bir addım Azərbaycanın inkişafına, onun regional və beynəlxalq nüfuzunun artmasına töhfə verir. Naxçıvanın gələcəyi, onun zəngin keçmişindən ilham alaraq daha da işıqlı görünür.
