Bu gün COP29 çərçivəsində Sumqayıt Dövlət Universitetinin (SDU) dəstəyi ilə Oksford Universitetinin “Saïd” Biznes Məktəbi və “Burjeel Holding”in birgə təşkilatçılığı ilə keçirilən “İqlim dəyişikliyi” müsabiqəsinin final mərhələsi baş tutub. Tədbir iqlim problemləri ilə mübarizədə yenilikçi həllərin təqdim edilməsi və bu sahədə gələcək liderlərin formalaşdırılmasına xidmət edib.

Müsabiqənin final mərhələsində şagirdlərdən ibarət 5 komanda və onların müəllimləri iştirak edib. İştirakçılar arasında həm yerli, həm də beynəlxalq səviyyədə tanınmış mütəxəssislər var.

“Azərbaycan müəllimi” müsabiqə iştirakçılarılarının bəziləri ilə həmsöhbət olub.

Aliyə Əhmədova: İqlim təhsili ilə dəyişiklik yaradan müəllim

Sumqayıt şəhəri İsmət Qayıbov adına bir nömrəli tam orta məktəbin fizika və STEAM müəllimi Aliyə Əhmədova müsabiqədə təqdim etdiyi proqramla iqlim təhsilinə yeni yanaşma gətirir. O deyir ki, iqlim problemləri proqramını dünyanın hər yerində müəllimlərin effektiv iqlim tədrisi ehtiyaclarına və tələbələrin sərbəst tədqiqatına uyğunlaşdıraraq hazırlayıb.

Aliyə Əhmədova həmçinin Avropa Scientix və STEM PD şəbəkələrinin səfiri kimi fəaliyyət göstərir. Son 5 il ərzində iqlim və STEAM layihələrində lider, menecer, koordinator və təlimçi kimi iştirak edib:

"Son üç ildə həyata keçirdiyim iqlim mərkəzli təşəbbüslər tələbələrin ətraf mühitlə dərindən məşğul olub, onun təsirini hiss etməsi üçün bir addım oldu".

Aliyə müəllimin təqdim etdiyi 6 həftəlik proqram çərçivəsində 15-16 yaşlı tələbələr real problemləri müəyyən edir, yaradıcı həll yolları təklif edir və icmaları ilə əməkdaşlıq edərək yerli səviyyədə iqlim şüuru yaradırlar. Məsələn, bir qrup avtobus dayanacağı üçün mini-dekorativ bağ yaradaraq kondensasiya suyundan istifadə edib yerli hava keyfiyyətini yaxşılaşdırılması üçün layihə hazırlayıb. Digər qrup isə şəhər mühitində hava kondisionerindən gələn su ilə suvarma sistemləri qurub.

Maykl Cons: Texnologiyadan iqlim problemlərinin həlli yolunda istifadə mənim əsas hədəfimdir.

Müsabiqənin digər iştirakçılarından biri, əslində kompüter mühəndisi olan müəllim Maykl Cons, şagirdlərini iqlim problemlərinin həllinə yönləndirir. O, texnologiya sahəsindəki biliklərini məktəbdə iqlim təhsili ilə birləşdirib. Jonsun layihəsi okean plastiklərinin problemini hədəfləyir:

"Şagirdlərimizi problemi araşdırmağa, dəyişiklikləri müdafiə etməyə və süni intellekt əsaslı texnologiya həlləri hazırlamağa təşviq edirik. Bu gün şagirdlərin təqdim etdiyi innovativ həllər əhəmiyyətli dəyişikliklərə yol açma potensialını nümayiş etdirdi".

Audrey və komandası su çatışmazlığı probleminə texnoloji yanaşma layihəsi ilə qalib olacaqlarına inanırlar. 

Finalın beynəlxalq iştirakçılarından biri, 16 yaşlı Audrey, “Terra Vapor Nurture” adlı komandası ilə Böyük Britaniyanı təmsil edir. Onlar qapalı dövrəli istixana sisteminə əsaslanan layihə təqdim ediblər. Audrey deyir ki, layihə hava buxarını tutub suvarma üçün təkrar istifadə edən sistemdən ibarətdir:

“Bu yanaşma, xüsusən də Sub-Sahara Afrikası və Cənub-Şərqi Asiya kimi su çatışmazlığı olan regionlarda böyük miqdarda suyun qorunmasına kömək edə bilər".

Qeyd edək ki, "İqlim dəyişikliyi" müsabiqəsinə ümumilikdə 58 ölkədən 1 000-dən çox müraciət daxil olub, onlardan 135-i Azərbaycandan olub. Münsiflər heyəti iştirakçıların kreativliyini və təqdim olunan həllərin innovativliyini yüksək qiymətləndirib.

COP29 çərçivəsində keçirilən bu müsabiqə bir daha göstərir ki, iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə hər birimizin rolu var. Kiçik təşəbbüslər böyük dəyişikliklərə yol aça bilər.