Kaliforniya ştatının Los-Anceles şəhərində baş verən güclü meşə yanğınları qeyri-adi hava şəraiti və güclü küləklərin təsiri ilə genişlənir. 8 yanvar 2025-ci il tarixində Palisades məhəlləsində bir ev və avtomobil yanıb. Bu yanğın bölgəni məhv edən beş böyük meşə yanğını arasında yer alır.

Yanğınların miqyası və səbəbləri

Yanğınların ən böyüyü olan Palisades yanğını 7 yanvar tarixində Los-Ancelesin qərbində başlayıb. Yanğın təxminən 7000 hektar ərazini, 1000-ə yaxın tikilini məhv edib. Küləyin sürəti saatda 145 km-ə çataraq, alovları sürətlə şəhər ərazilərinə daşıyıb və 100 mindən çox insan evini tərk etməyə məcbur olub.

Fəlakətin şiddətini artıran faktorlar

Cənubi Kaliforniyada yanğın mövsümü ümumiyyətlə maydan oktyabra qədər davam edir, lakin iqlim dəyişikliyi nəticəsində bu mövsümün müddəti uzanır. Tədqiqatlar göstərir ki, artan temperatur və azalan yağıntılar yanğın mövsümünü illik hala gətirib. Bununla yanaşı, Santa Ana küləkləri də yanğınların yayılmasına böyük təsir göstərir. Bu küləklər quru ərazilərdən sahilə doğru əsərək, alovları sürətləndirir və onları nəzarətdən çıxarır. Küləklərin sürəti saatda 160 km-ə çata bilər. Bu da onları çox güclü və dağıdıcı edir.

İqlim dəyişikliklərinin təsiri

Tədqiqatçılar iqlim dəyişikliyinin Kaliforniyada daha güclü meşə yanğınlarına səbəb olduğunu və bu dəyişikliklərin yanğınlara əlverişli şərait yaratdığını bildirirlər. Artan istiləşmə və quraqlıq bitki örtüyünü daha asanlıqla qurudur və yanğın riskini artırır. Eyni zamanda, daha isti yaylar və quru payızlar da bu prosesi sürətləndirir.

Tüstü və sağlamlıq təsirləri

Los-Ancelesdəki yanğınlar milyonlarla insanın sağlamlığını təhdid edir. Yanğın tüstüsündəki incə hissəciklər uzaqda yaşayanlara belə zərər verə bilər. Bu aerozollar ağciyərlərə zərər verir, ürək-damar xəstəlikləri riskini artırır və hətta ömrü qısaldır. Xüsusilə, uşaqlar, yaşlılar, hamilələr və sağlamlıq problemi olanlar üçün tüstü çox təhlükəlidir.

Los-Ancelesin İctimai Səhiyyə Departamenti tüstü və hava keyfiyyətinin nəzarət altında saxlanılmasını və insanların özlərini qorumaq üçün tədbirlər görməsini tövsiyə edib.