COP29 iqlim dəyişiklikləri ilə bağlı dünyada ən əhəmiyyətli tədbirlərdən biridir. Bu beynəlxalq konfrans iqlim problemlərinin qlobal miqyasda müzakirəsi, həlli yollarının axtarışı və beynəlxalq əməkdaşlığın gücləndirilməsi üçün unikal bir platformadır. Konfransın Bakıda keçirilməsi Azərbaycanın bu mövzuya verdiyi dəyərin, qlobal iqlim gündəminə töhfə vermək istəyinin və ətraf mühitin qorunması sahəsində möhkəm iradəsinin bir göstəricisidir. Azərbaycan neft-qaz istehsalı ilə tanınsa da, ölkə dayanıqlı inkişaf prinsiplərini rəhbər tutaraq “yaşıl” iqtisadiyyata keçid və alternativ enerji mənbələrinin inkişafı istiqamətində mühüm addımlar atır. COP29 Azərbaycanın beynəlxalq səviyyədə iqlim liderliyi mövqeyini möhkəmləndirməklə yanaşı, həm də yerli və regional səviyyədə ətraf mühit problemlərinin həllinə də diqqəti yönəldib.

“Yaşıl” təhsil: Gələcək nəsillər üçün dayanıqlı düşüncə

COP29-un Azərbaycanda təşkil edilməsi təhsil sahəsində yeni imkanlar yaradır. İqlim dəyişiklikləri yalnız ekoloji və iqtisadi məsələ deyil, həm də təhsil sahəsində fundamental mövzudur. Gənc nəsillərin iqlim mövzularında maarifləndirilməsi və onların ekoloji şüurunun inkişaf etdirilməsi yaşıl və dayanıqlı gələcəyin qurulmasında həlledici rol oynayır.

 Məktəb proqramlarına iqlim dəyişikliyi, enerji səmərəliliyi, tullantıların idarə olunması və biomüxtəlifliyin qorunması kimi mövzuların inteqrasiya edilməsi zərurəti yaranır. Bu, uşaqların təhsilin ilk pilləsindən təbiəti qorumaq üçün məsuliyyət hissi ilə yetişməsinə imkan yaradacaq. Bununla yanaşı, məktəblərdə və ali təhsil müəssisələrində praktik biliklərə əsaslanan yaşıl laboratoriyalar, iqlim dəyişikliyi simulyasiya proqramları və ətraf mühitin monitorinqinə dair layihələrin təşkil edilməsi məqsədəmüvafiqdir.

 Ali təhsil müəssisələri isə iqlim, bərpa olunan enerji texnologiyaları və ekoloji idarəetmə sahələri üzrə araşdırmaların genişləndirilməsində mühüm rol oynamalıdır. Xüsusilə Azərbaycan universitetlərinin beynəlxalq iqlim tədqiqat mərkəzləri ilə əməkdaşlıq edərək iqlim dəyişikliklərinə qarşı innovativ həllər hazırlaması vacibdir.

İqlim dəyişikliklərinin geniş təbliği və cəmiyyətin maarifləndirilməsi

COP29 həm də iqlim dəyişikliyi mövzusunda geniş ictimaiyyətin məlumatlandırılması və maarifləndirilməsi üçün mühüm fürsətdir. Media vasitəsilə enerji səmərəliliyinin əhəmiyyəti, karbon izinin azaldılması və ekoloji təmiz həyat tərzinin üstünlükləri haqqında maarifləndirici kampaniyalar aparılmalıdır.

Eyni zamanda, sosial şəbəkələr və rəqəmsal platformalar vasitəsilə cəmiyyətin bütün təbəqələrinə xitab edən interaktiv layihələr həyata keçirilməlidir. Məsələn, ev təsərrüfatları və müəssisələr üçün karbon emissiyasını azaltmaq üzrə sadə təlimatlar və video materiallar hazırlanmalıdır. Şəhər ictimaiyyətini cəlb etmək üçün ağacəkmə kampaniyaları, ictimai yerlərdə təmiz enerji layihələrinin təqdimatı və sərgilər təşkil edilməlidir.

Elm və texnologiya: İqlim dəyişikliyinə qarşı innovativ yanaşmalar

İqlim dəyişikliyinin təsirlərinə qarşı mübarizədə elm və texnologiyanın rolu əvəzolunmazdır. Azərbaycanda COP29 çərçivəsində iqlim texnologiyaları sərgiləri, beynəlxalq tədqiqat forumları və mütəxəssislər arasında fikir mübadiləsi təşkil edilə bilər. Bu tədbirlər bərpa olunan enerji mənbələri, karbonun tutulması və saxlanılması texnologiyaları, habelə iqlim dəyişikliklərinə uyğunlaşma ilə bağlı innovativ həllərin inkişaf etdirilməsinə şərait yaradacaq.

Bundan əlavə, ölkədə qabaqcıl texnologiyaların tətbiqi ilə “yaşıl” şəhərlər konsepsiyasının reallaşdırılması məqsədəuyğundur. Bakı və digər böyük şəhərlərdə ictimai nəqliyyatın karbon emissiyasını azaldacaq layihələrə, enerji səmərəli tikililərin genişləndirilməsinə və ağıllı şəhər texnologiyalarının tətbiqinə daha çox diqqət yetirilməlidir.

Azərbaycanın qlobal iqlim səhnəsində mövqeyi

COP29-un Bakıda keçirilməsi Azərbaycanın ekoloji və iqtisadi inkişafında yeni mərhələni işarələyir. Bu tədbir vasitəsilə iqlim dəyişiklikləri ilə bağlı qlobal əməkdaşlıq güclənəcək, eyni zamanda ölkəmizin beynəlxalq səviyyədə dayanıqlı inkişaf təşəbbüslərinə töhfəsi artacaq. Təhsil sahəsində atılacaq addımlar, yaşıl düşüncənin formalaşdırılması və elmin inkişafı vasitəsilə Azərbaycan cəmiyyəti iqlim dəyişikliyinə qarşı mübarizədə daha məsuliyyətli və aktiv bir rol oynayacaq. COP29 həm ekoloji, həm də iqtisadi baxımdan Azərbaycanın gələcəyini formalaşdırmaq üçün geniş imkanlar yaradır.

Sehran Səfərov,
Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqının Mətbuat və ictimaiyyətlə əlaqələr şöbəsinin aparıcı mütəxəssisi